Z Bytomia do Wałbrzycha
17 kwietnia 2015 admin 0 Comments
Po Łodzi udaliśmy się z wizytą do Wałbrzycha, kolejnego miasta, które podobnie jak Bytom zostało uznane za Obszar Strategicznej Interwencji. Intencje wyjazdu pozostały niezmienne – chcieliśmy poznać doświadczenia w zakresie rewitalizacji i partycypacji społecznej.
Wałbrzych pod wieloma względami jest miastem podobnym do Bytomia. Posiada wspaniałą, zabytkową zabudowę i bogatą historię, ale przede wszystkim zmaga się ze skutkami restrukturyzacji przemysłu ciężkiego. Podjętą w połowie lat 90′ decyzją o likwidacji wszystkich kopalń postawiono sens istnienia miasta pod znakiem zapytania. Dotąd jego gospodarka opierała się głównie na górnictwie, natomiast w ciągu zaledwie dwóch lat zamknięto wszystkie zakłady wydobywcze. Problemy Wałbrzycha były znacznie poważniejsze, niż te, z którymi boryka się Bytom. Likwidacja przemysłu nastąpiła na długo przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej, a w około nie ma innego znaczącego ośrodka miejskiego, w którym mieszkańcy mogliby podjąć pracę. Wałbrzych był skazany sam na siebie. Dlatego dogłębna analiza jego doświadczeń jest bardzo ważna, aby znaleźć właściwą ścieżkę rewitalizacji dla Bytomia.
Dzięki wsparciu posła Jacka Brzezinki w Wałbrzychu osobiście przyjął nas prezydent w towarzystwie kilku urzędników. W tym miejscu musimy podkreślić, że Roman Szełemej posiada tylko jednego zastępcę, w związku z czym dźwiga na sobie ciężar ogromu obowiązków, dlatego jego obecność na spotkaniu była dla naszej grupy dużym wyróżnieniem. Byliśmy pozytywnie zaskoczeni postawą prezydenta, który przez kilka godzin z dużym zaangażowaniem i bardzo szczegółowo opowiadał o działaniach magistratu.
W poprzedniej perspektywie finansowej UE Wałbrzych zrealizował szereg projektów rewitalizacyjnych rozlokowanych zarówno w Śródmieściu, jak i kilku dzielnicach. W tym czasie wyremontowano ok. 40 kamienic o zróżnicowanej strukturze właścicielskiej. Udało się to dzięki temu, że zmobilizowano wspólnoty mieszkaniowe do działań i pokrywano im do 40% kosztów inwestycji. Oprócz kamienic miasto wyremontowało trakty piesze w rejonie Rynku i placu Magistrackiego stosując na nich wysokiej jakości materiały oraz zamontowało na nich dostosowaną stylistycznie małą architekturę, co podkreśliło zabytkowy charakter ścisłego centrum. Warto dodać, że standardem podczas remontów ulic jest wymiana wszystkich instalacji podziemnych, aby zapobiec ich ponownemu rozkopywaniu w przyszłości.
Najbardziej spektakularnym projektem rewitalizacyjnym Wałbrzycha jest przekształcenie dawnej Kopalni Julia na Centrum Nauki i Sztuki. Kosztem 160 mln zł odnowiono 16 kopalnianych budynków, mieszczących obecnie m.in. Muzeum Górnictwa i Przemysłu, Centrum Ceramiki Unikatowej, Centrum NGO, galerię sztuki, kawiarnię, pokoje gościnne, a także siedziby Zespołu Pieśni i Tańca oraz Wałbrzyskiego Ośrodka Kultury. Ponadto udostępniono zwiedzającym podziemną trasę turystyczną. Stara Kopalnia w Wałbrzychu jest największym obiektem tego typu w tej części Europy.
W celu pobudzenia rozwoju problematycznych dzielnic miasto zdecydowało się wybudować w nich nowe mieszkania komunalne, aby sprowadzić nowych, aktywnych mieszkańców. Przy udziale środków z Banku Gospodarstwa Krajowego w ostatnich latach wybudowano przeszło setkę nowych mieszkań. Dla porównania w Bytomiu miejskie inwestycje mieszkaniowe umiejscowiono głównie w Miechowicach i Szombierkach, jeszcze bardziej pogłębiając różnice w strukturze społecznej pomiędzy nimi, a „gorszymi” dzielnicami, gdzie z kolei przesiedla się najbiedniejszych do remontowanych tam lokali socjalnych.
Musimy przyznać, że Wałbrzych solidnie przygotował się do rewitalizacji. Urzędnicy skrupulatnie przeanalizowali sytuację miasta i zdiagnozowali najpoważniejsze problemy. Ich doświadczenia ze współpracy ze wspólnotami mieszkaniowymi pokazują, że nie boją się rozmawiać z ludźmi i potrafią się dopasować do ich potrzeb. Bardzo chcielibyśmy, aby relacje na linii Urząd – obywatele odbywał się w Bytomiu na podobnym poziomie.
Fotorelacja z wyjazdu do Wałbrzycha